سندروم روده تحریک پذیر چیست؟

سندروم روده تحریک پذیر چیست؟

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک بیماری مزمن سیستم گوارش است. علائم اولیه آن عبارتند از درد شکم و عادت های روده (مثلا یبوست و یا اسهال)، اما این علائم علت قابل شناسایی ندارند.

IBS شایع ترین بیماری های دستگاه گوارش است و دومین عامل پس از سرماخوردگی برای غیبت در محیط کار است.

تخمین زده می شود که ۱۰ تا ۲۰ درصد مردم علائم IBS را تجربه می کنند اما فقط حدود ۱۵ درصد از آن ها به دنبال کمک های پزشکی برمی آیند.

برای درمان سندروم روده تحریک پذیر چندین روش درمانی وجود دارد که به کاهش علائم کمک می کند اما هیچ کدام بیماری را به طور کامل درمان نمی کنند.

علل بروز سندروم روده تحریک پذیر

نظرات بسیاری در رابطه با علل به وجود آمدن این بیماری وجود دارد اما علیرغم تحقیقات فشرده در این زمینه، هنوز علت اصلی روشن نیست.

یک نظریه نشان می دهد که سندرم روده تحریک پذیر ناشی از انقباضات غیرطبیعی روده بزرگ و روده است (از این رو به “روده اسپاستیک” معروف است که بعضی اوقات برای توصیف سندرم روده تحریک پذیر استفاده می شود).

انقباضات شدید روده ها می تواند باعث ایجاد گرفتگی های شدید شود و به همین دلیل برخی از درمان های IBS بر همین اساس ارائه شده اند. از جمله داروهای ضد اسپاسم و فیبر که هر دو به تنظیم انقباض کولون کمک می کنند. با این حال، انقباضات غیر طبیعی دلیل وجود سندرم روده تحریک پذیر در همه بیماران نیست و مشخص نمی شود که انقباضات نشانه بیماری هستند و یا علت اختلال IBS است.

در بعضی افراد سندروم روده تحریک پذیر، بعد از یک عفونت شدید گوارشی (مثلا سالمونلا یا کمپیلوباکتر یا ویروس) ایجاد می شود.

هنوز روشن نیست که چطور عفونت باعث ایجاد IBS می شود. همچنین اکثر افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر سابقه این عفونت ها را ندارند.

تحقیقات حاکی از آن است که افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیری که به دنبال کمک پزشکی هستند بیشتر از کسانی که به دنبال کمک نیستند از اضطراب و استرس رنج می برند. استرس و اضطراب بر روی روده تاثیر می گذارد؛ بنابراین احتمال این امر وجود دارد که اضطراب و استرس علائم را بدتر کند. با این حال، استرس یا اضطراب احتمالا علت به وجود آمدن بیماری نیست. برخی مطالعات نشان داده اند سندرم روده تحریک پذیر در افرادی که سابقه سوء استفاده فیزیکی، روانی و یا جنسی دارند، شایع تر است.

عدم تحمل غذا در بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر بسیار رایج است که ممکن است از حساسیت و یا آلرژی غذایی ایجاد شود. اگرچه اثبات این تئوری دشوار است اما مطالعات بر روی آن هنوز ادامه دارد. بهترین روش برای تشخیص ارتباط بین علائم سندرم روده تحریک پذیر و حساسیت غذایی این است که به طور سیستماتیک (در فرآیندی که رژیم غذایی حذفی نامیده می شود) گروه های غذایی خاص را حذف کنید، البته این امر می بایست فقط زیر نظر پزشک یا متخصص تغذیه صورت گیرد چرا که در غیر اینصورت این رژیم می تواند منجر به حذف منابع مهم تغذیه شود. علاوه بر این، محدودیت های غذایی غیر ضروری می تواند کیفیت زندگی بیمار را بدتر کند.

تعدادی از غذاها وجود دارند که علائم سندروم روده تحریک پذیر را تشدید می کنند و شامل محصولات لبنی(محصولات حاوی لاکتوز)، حبوبات(مثل لوبیا) و انواع خاصی از سبزیجات ( مانند کلم، گل کلم، کلم بروکلی و …) می شود.

این غذاها گاز روده را افزایش داده و می تواند باعث اسپاسم شود. البته داروهای مختلفی وجود دارد که می تواند علائم سندروم روده تحریک پذیر را بهبود ببخشد.

بسیاری از محققان بر این باورند که سندروم روده تحریک پذیر باعث افزایش حساسیت روده به احساسات طبیعی می شود که اصطلاحا هیپرالژیزای احشایی نامیده می شود.

در این نظریه پیشنهاد شده است که اعصاب در روده در افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر، بیش از حد فعال هستند و به همین دلیل حرکت مقادیر طبیعی گاز در روده در این افراد دردناک است.

برخی از بیماران مبتلا به IBS در هنگام درمان از داروهایی استفاده می کنند که اعصاب حسی را در روده کاهش می دهد. مانند دوزهای پایین ایمی پرامین و یا نورتریپتیلین که در مقادیر کم برای بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر تجویز می شود.

علائم سندروم روده تحریک پذیر

سندروم روده تحریک پذیر اغلب در دوران جوانی و نوجوانی آغاز می شود. در کشورهای غربی و ایالات متحده آمریکا، زنان در مقایسه با مردان دو برابر به این بیماری دچار می شوند. اما در کشورهای دیگر این آمار برابر است. شایع ترین نشانه های سندرم روده تحریک پذیر به شرح زیر است:

چندین روز تکرار شود.

مدفوع اغلب سخت و گلوله ای شکل است.

شما ممکن است پس از دفع احساس تخلیه کامل نداشته باشید حتی اگر روده به طول کامل خالی باشد.

این احساس اشتباه می تواند منجر به فشار و نشستن شما در توالت برای مدت زمان طولانی شود.